OK... Een hoofdpiet maakt in het Sinterklaasjournaal een grapje. Tenminste, voor volwassenen is het bedoeld als een grapje. Voor de kinderen maakt het onderdeel uit van een spannend verhaal.
Elk jaar weer verzinnen de bedenkers van het Sinterklaasjournaal een spannend verhaal die draait om de grote vraag of Sinterklaas wel of niet op tijd in Nederland aankomt en of er voor elk kind wel of niet een pakje is. Elk jaar gaat er wel weer van alles mis. Vaak door toedoen van niet al te slimme Pieten, en/of door problemen die door die Pieten niet al te slim worden aangepakt.
En elk jaar komt alles ook weer net op tijd goed. Op het allerlaatste nippertje. Zoals dat hoort bij een superspannend verhaal.
Vaak wordt er met een dikke vette knipoog ook gerefereerd aan dingen die daadwerkelijk spelen. Er wordt dus, soms op een grappige wijze en soms met een serieuze ondertoon, gespeeld met de waarheid. Maar toch altijd wel zo, dat de mythe over Sinterklaas recht overeind blijft staan.
Een spannend verhaal dus voor de kinderen, doorspekt met de nodige satire voor ouders, die toch min of meer verplicht mee moeten kijken, zodat het voor hun ook nog een beetje leuk blijft.
Zoals altijd dreigt alles ook dit jaar volledig uit de hand en in de soep te lopen. En in zijn gespeelde wanhoop suggereert de Hoofdpiet dat ouders misschien wel een handje mee kunnen helpen door kadootjes te kopen, zodat het hele feest niet helemaal wordt verpest voor de kinderen.
Deze suggestie wordt bijna een week voor pakjesavond gedaan, dus elke volwassene met een IQ hoger dan dat van een grindtegel moet kunnen snappen dat er nog ruim voldoende tijd is om de situatie te redden en dat uiteindelijk op pakjesavond alles - als bij wonder - toch goed komt.
Maar hier hebben de makers van het Sinterklaasjournaal toch een flinke inschattingsfout gemaakt. Het aantal volwassenen met een IQ dat net niet boven dat van een grindtegel uitkomt is drastisch gestegen de afgelopen pak hem beet 20/25 jaar. Dat hier sprake is van satire wordt niet alleen door kinderen niet begrepen (die zien het als onderdeel van het spannende verhaal). Ook veel volwassenen raken volledig de kluts kwijt en van het padje af door deze grap.
Het Sinterklaasjournaal zou het hele Sinterklaasfeest willen verpesten en het grote geheim rondom Sinterklaas willen verraden aan de nog goedgelovige kindjes.
En dus reageren deze volwassenen zoals volwassenen in de 21e eeuw reageren als ze maar enigszins het gevoel hebben dat hun cultuur in gevaar is. Veelzeggend daarbij is dat het verdwijnen van een programma waarbij je enigszins moet nadenken - Zomergasten bijvoorbeeld - nog geen wenkbrauw doet fronsen. Maar oh wee als de pepernoten of kerstballen een weekje te vroeg in de winkels liggen. Of als iemand het woord Winterfeest in plaats van Kerst in de mond durft te nemen. Dan is het land al te klein.
Durf, zelfs als grap, aan het Sinterklaasfeest te komen, en je hebt niet alleen de Pieten, maar ook de poppen aan het dansen. En de enige manier waarop deze volwassenen dan nog kunnen reageren is door flink stampij te maken. En nee, niet met argumenten, maar, zoals tegewoordig te doen gebruikelijk, met scheldpartijen en bedreigingen.
Bedreigingen zelfs aan het adres van de acteur die de Hoofdpiet speelt. Alsof hij geen rol speelt die door anderen is bedacht, alsof wat hij zegt niet door een heel team van mensen van te voren is uitgedacht, alsof er geen volledig doordacht verhaal is waarin alles op het laatste nippertje goed komt. Maar alsof hij zelf hoogstpersoonlijk verantwoordelijk is voor alles wat hij in zijn rol zegt en doet en alsof hij daadwerkelijk aan de stoelpoten van het Sinterklaasfeest wil zagen.
Bedreigingen die zo ernstig zijn, dat zelfs de politie erbij ingeschakeld moet worden. Bedreigingen die zo serieus zijn dat ze niet meer uit het grote mensen journaal te houden zijn en die nu dus niet alleen op straat liggen, maar op alle sociale media met naam en toenaam van de bewuste acteur breed worden uitgemeten.
Elk kind dat ook maar iets meekrijgt van de actualiteiten uit andere nieuwsbronnen dan het Sinterklaasjournaal, en dat iets slimmer is dan de volwassenen die deze bedreigingen hebben geuit, kan nu ongeveer zelf wel bedenken wat het geheim achter Sinterklaas is.
Ik kan de bewuste volwassenen hun gebrek aan denkvaardigheid amper kwalijk nemen. In een land waar geen ruimte meer is voor een programma als Zomergasten, waar cultuur niet meer bestaat uit goede boeken, serieuze films, klassieke muziek of andere vormen van kunst, waar politici met een sociaal gevoel in hun donder door andere politici 'knettergek' worden genoemd. kortom; waar zelf nadenken niet meer wordt aangemoedigd, kan je ook niet van mensen verwachten dat ze zoiets als satire snappen. En ook niet dat ze de gevolgen van hun eigen acties kunnen overzien.
Hadden de bedenkers van het Sinterklaasjournaal dit niet kunnen voorzien? Misschien wel, misschien niet. Maar als je elk jaar weer een spannend verhaal voor kinderen weet te bedenken, wat ook nog een beetje leuk voor volwassenen moet blijven, dan kan het niet anders dan dat je af en toe de randen van de verstandelijke vermogens van deze volwassenen opzoekt. En daar waar je randen opzoekt ga je er soms ook perongeluk net overheen. Dat hoort bij elke vorm van kunst. Net als het vermogen om daar op een verstandige manier mee om te gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten